در سال ۱۸۵۹، توسط تامان ایمز از ماساچوست آمریکا، اولین اختراع پله برقی ثبت شد. ایده اولیه آن شامل ترکیب پله‌های گردان بود، اما این ایده در عمل پیش نرفت. این اختراع با شماره ۲۵۰۷۶ به عنوان اولین پله برقی در جهان شناخته شد، اما ایمز نتوانست از آن بهره‌برد و در سال ۱۸۶۰ درگذشت. این بدان معناست که اولین پله برقی هرگز ساخته نشد.
در سال ۱۸۹۲، جسی ویلفورد رینو اولین پله برقی فعال را ساخت. این پله برقی با نام “نقاله” یا “آسانسور بی‌پایان” شناخته شد. تسمه نقاله با شیب ۲۵ درجه در اسکله Old Iron شهر نیویورک نمایش داده شد.
پس از آن، در همان سال، Georg H. Wheeler اولین پله برقی تجاری جهان را برای پلکان متحرک با پله‌های تخت ثبت کرد. این پله برقی توسط چارلز سیبرگ خریداری و توسط شرکت اوتیس در سال ۱۸۹۹ به نمونه اولیه تبدیل شد. این پله برقی جایزه اولین نمایشگاه جهانی پاریس در سال ۱۹۰۰ را به دست آورد.
پس از ورود به عصر ماشین، پله برقی به عنوان یک تجهیز الکترومکانیکی باعث راحتی تردد بین طبقات ساختمان‌ها و ایستگاه‌های مترو در زیرزمین شد. این تجهیزات با استفاده از موتور الکتریکی و گیربکس توان برق را به حرکت مکانیکی تبدیل کرده و افراد را به سمت طبقات مختلف منتقل می‌کنند. به منظور افزایش ایمنی، هندریل لاستیکی نیز بر روی دیواره‌های شیشه‌ای نصب می‌شود.
تاریخچه آسانسور و پله برقی در ایران
اولین پله برقی‌ها در ایران در فرودگاه مهرآباد و فروشگاه‌های کوروش قدیم نصب شدند. سپس شرکت اسانسور و پله برقی گیلان در شهر رشت با استفاده از تکنولوژی و لایسنس رادیکونچال یوگوسلاوی آن‌ها را تولید کرد. این پله برقی‌ها در فرودگاه مهرآباد تهران و مجتمع‌های تجاری قدیمی استفاده می‌شدند. با ادغام بانک صنعت و معدن، تولید این محصولات متوقف شد.
در سال ۱۳۵۰، اولین کارخانه پله برقی و آسانسور با نام ایران شیندلر در شهرک صنعتی البرز قزوین افتتاح شد و توانست تعداد زیادی دستگاه تولید کند. سال بعد، یک کارخانه دیگر در ابهر تحت لایسنس هاوس آلمان فعالیت خود را آغاز کرد. پس از انقلاب و در دوران جنگ، بسیاری از متخصصان از کشور خارج شدند و کارخانه‌ها به تدریج متوقف شدند. در این میان، پاساژ پله برقی در رشت به عنوان یکی از قدیمی‌ترین مراکز خرید با پله برقی‌های خاص خود شهرت یافت.
انواع مدل پله برقی
پله برقی مناسب فضای پرترافیک به دو دسته پله برقی کامرشیال و پله برقی پر ترافیک تقسیم می‌شود. پله برقی کامرشیال در مراکز خرید و اماکن تجاری با تردد کمتر استفاده می‌شود و معمولاً در حالت کاری ۸ تا ۱۰ ساعته قرار دارد. در مقابل، پله برقی پر ترافیک در ایستگاه‌های مترو و فرودگاه‌ها نصب می‌شود و به صورت ۲۴ ساعته در حال کار است. این نوع پله برقی برای تحمل ترافیک بالا و ظرفیت جابجایی بیشتر نیازمند تجهیزات قوی‌تر است.
در مواقعی که پله برقی در فضای باز نصب می‌شود، باید از مواد و تجهیزات مقاوم در برابر عوامل جوی مانند باران و رطوبت استفاده شود. همچنین در این حالت، از سنسورها و تجهیزات ایمنی مانند سنسور واتر لول یا سنسور رطوبت برای جلوگیری از حوادث ناشی از آب جمع شده استفاده می‌شود.
در پله برقی سخت‌کار که در ایستگاه‌های مترو و فرودگاه‌ها نصب می‌شود، باید از قطعات مقاوم و تقویت شده استفاده شود تا بتواند ترافیک بالاتر و ظرفیت جابجایی بیشتر را داشته باشد. این نوع پله برقی به دلیل خصوصیات خاص خود قیمت بالاتری نسبت به پله برقی کامرشیال دارد.
این دسته‌بندی‌ها به توجه به نیاز و تردد مکان‌های مختلف، امکان انتخاب و استفاده از نوع مناسب پله برقی را فراهم می‌کند.